NOTA PDPR 2
FRASA KERJA DENGAN DUA OBJEK
Frasa kerja yang dibentuk oleh kata kerja transitif sebagai intinya boleh mengandungi dua frasa nama yang menjadi objek kepada kata kerja tersebut. Objek-objek ini mempunyai fungsi yang berbeza dan disebut sebagai objek tepat dan objek sipi. Objek tepat ialah objek yang menjadi penyambut secara langsung kepada kata kerjanya sementara objek sipi ialah objek yang tidak menjadi penyambut secara langsung kepada kata kerjanya. Contohnya,
1. Ridzuan menghadiahkan sebuah buku kepada Azizah.
2. Lelaki itu membeli baju untuk anaknya.
Ayat-ayat di atas boleh diubah menjadi ayat berikut:
1(a). Ridzuan menghadiahi Azizah sebuah buku.
2(a). Lelaki itu membelikan anaknya baju.
Apabila dipasifkan, hanya frasa nama yang menjadi objek tepat akan mengalami penjudulan, iaitu menjadi subjek atau unsur yang diterangkan. Contohnya,
1(c) Azizah dihadiahi sebuah buku oleh Ridzuan.
2(c) Anaknya dibelikan baju oleh wanita itu.
Sebaliknya, ayat-ayat pasif berikut yang menjudulkan objek sipi tidak dianggap gramatis.
1(d) *Sebuah buku dihadiahi oleh Ridzuan.
2(d) *Baju dibelikan anaknya oleh Lelaki itu.
Pembetulannya ialah:
1(e) Sebuah buku dihadiahkan oleh Ridzuan kepada Azizah.
1(e) Baju dibeli oleh lelaki itu kepada anaknya.
Yang berikut ialah contoh-contoh ayat yang mengandungi frasa kerja dengan dua objek.
3. Dia mencarikan isterinya sehelai selendang.
4. Dia mencari sehelai selendang untuk isterinya.
5. Tuhan mengurniai kita rahmat.
6. Tuhan mengurniakan rahmat kepada kita.
7. Baginda menganugerahi negarawan itu bintang kehormatan.
8. Baginda menganugerahkan bintang kehormatan kepada negarawan itu.
9. Ibu memasakkan tetamu makanan.
10. Ibu memasak makanan untuk tetamu.
11. Anak Ali menghidangi kami sedulang kuih.
12. Anak Ali menghidangkan sedulang kuih kepada kami.
Ayat 4,6,8,10, dan 12 hanya mengandungi satu objek. Hal ini dikatakan demikian kerana ayat-ayat tersebut diubah susunannya, iaitu objek tepat asal diletakkan di bahagian belakang ayat dengan didahului oleh kata sendi nama “untuk” atau “kepada” dan menjadikannya frasa sendi nama.
Ada juga frasa kerja yang seolah-olah mengandungi dua objek seperti yang berikut:
13. Sultan Mahmud menamai tempat itu Melaka.
14. Emak menjadikan budak itu anak angkatnya.
15. Anak kecil itu menyangka orang itu bapanya.
16. Hasbullah menganggap saya lawannya.
17. Dima menamai kucing itu Si Tompok.
Sebenarnya, ayat-ayat di atas mengandungi satu objek sahaja, iaitu frasa nama yang mengikuti kata kerja secara langsung manakala “Melaka”, “anak angkatnya”, “bapanya”, “lawannya”, dan “Si Tompok” hanya berfungsi sebagai penerang kepada objek yang tidak boleh dijadikan objek tepat kerana ayat-ayat berikut jelas menampakkan kesilapannya:
13. (a) *Sultan Mahmud menamakan Melaka untuk tempat itu.
14. (a) *Emak menjadikan anak angkatnya bagi budak itu.
15. (a) *Anak kecil itu menyangka bapanya untuk orang itu.
16. (a) *Hasbullah menganggap lawannya kepada saya.
17. (a) *Dima menamakan Si Tompok untuk kucing itu.
Untuk menjelaskan dan membaiki kesalahan bahasa dalam ayat-ayat di atas, perkataan “sebagai” boleh diletakkan di hadapan unsur-unsur penerang itu, contohnya:
13. (b) Sultan Mahmud menamakan tempat itu sebagai Melaka.
14. (b) Emak menjadikan budak itu sebagai anak angkatnya.
15. (b) Anak kecil itu menyangka orang itu sebagai bapanya.
16. (b) Hasbullah menganggap saya sebagai lawannya.
17. (b) Dima menamakan kucing itu sebagai Si Tompok.
Sebagai latih tubi, guru-guru bolehlah menjadikan ayat-ayat di bawah ini sebagai latihan kepada anak murid. Selain mempelajari ilmu transformasi ayat aktif kepada ayat pasif, anak-anak murid kita juga dapat mempelajari kepentingan objek tepat yang berkaitan dengan kata kerja dan objek sipi yang diterangkan oleh kata kerja. Penguasaan ilmu frasa kerja dengan dua objek ini penting demi persediaan menghadapi soalan tatabahasa dalam peperiksaan.
18. (a) Ibu memberi Ali nasihat
18. (b) Ibu memberikan nasihat kepada Ali.
19. (a) Hakim menjatuhi penjahat itu hukuman mati.
19. (b) Hakim menjatuhkan hukuman mati kepada penjahat itu.
20. (a) Polis menemui Md Ali di tepi jalan.
20. (b) Polis menemukan dompet di tepi jalan.
21. (a) Ibu mengirimi Ikram sepucuk surat.
21. (b) Ibu mengirimkan sepucuk surat kepada Ikram.
22. (a) Raja itu mengutusi menteri sepucuk surat.
22. (b) Raja itu mengutuskan sepucuk surat kepada menteri.
23. (a) Guru memberitahu Ali hal itu.
23. (b) Guru memberitahukan hal itu kepada Ali.
24. (a) Cikgu Mei Lan mengajar murid-muridnya tatabahasa.
24. (b) Cikgu Mei Lan mengajarkan tatabahasa kepada murid-muridnya.
