INFORMASI BAHASA - HUKUM D-M

INFORMASI BAHASA
HUKUM D-M

Hukum D-M ialah yang diterangkan dan yang menerangkan. Dalam peraturan ini unsur yang diterangkan itu merupakan unsur inti yang hadir pada kedudukan pertama dan unsur yang menerangkan merupakan unsur penerang yang hadir pada kedudukan yang kedua. Dalam penggunaan harian, terdapat penerang yang mendahului unsur yang diterangkan. Hal ini boleh berlaku akibat kebiasaan dalam penggunaan dan diterima sebagai kekecualian dalam bahasa Melayu. 

1. kelapa tua = buah kelapa yang sudah tua
2. orang muda =orang yang masih muda
3. guru sains =guru yang mengajarkan subjek Sains
4. serbuk cili =serbuk yang dibuat daripada cili
5. sos tomato = sos yang dibuat daripada tomato
6. Restoran Zaleha = restoran kepunyaan Zaleha
7. Kedai Buku Hamid =kedai buku kepunyaan Hamid
8. keledek goreng =keledek yang telah digoreng
9. kacang rebus =kacang yang sudah direbus
10. rendang daging =rendang yang dibuat daripada daging.
11. susu lembu =susu yang diambil daripada lembu
12. lembu susu = lembu yang mengeluarkan susu

Kebanyakan kekeliruan yang timbul dikenal pasti berpunca daripada kebiasaan sebutannya dalam bahasa Inggeris yang struktur pembentukannya berbeza daripada struktur Bahasa Melayu. Misalnya dalam bahasa Inggeris “Restoran Yusof” disebut sebagai “Yusof Restaurant”. 

Hakikatnya dalam bahasa Melayu kita memperkatakan “Restoran” yang dimiliki oleh Yusof, maka seharusnya kita meletakkan unsur “Restoran” pada kedudukan pertama sebagai aspek yang “Diterangkan” barulah diikuti oleh “Yusof” sebagai unsur yang “Menerangkan” iaitu yang memiliki restoran berkenaan. Frasa berkenaan seharusnya disebut sebagai “Restoran Yusof”. Dari sudat makna, jika disebut “Yusof Restoran”, maka sebenarnya kita merujuk kepada “Yusof” sebagai “restoran”. Bukankah perkara ini ganjil kerana Yusof ialah manusia bukannya sebuah restoran?

Dalam sesetengah keadaan, terdapat frasa yang boleh disusun secara terbalik tetapi membentuk makna yang berbeza, bergantung kepada unsur yang disebut dahulu. Misalnya frasa nama “susu lembu” merujuk maksud “susu yang diambil daripada lembu”. Manakala “lembu susu” merujuk maksud “lembu yang dipelihara untuk tujuan mendapatkan susunya”. Oleh hal yang demikian, dari segi ayat haruslah disebut mengikut maksud yang ingin disampaikan. 

Contohnya;
1. Meganathan minum susu lembu pada setiap pagi.
2. Abang Meganathan memelihara beberapa ekor lembu susu.

Jika dilihat dari sudut makna, ayat 1 merujuk kepada susu manakala ayat 2 merujuk kepada lembu yang dipelihara bagi mendapatkan susunya. Maka apabila ayat 1 diubah kepada “lembu susu” maka dari segi maksud, maknanya agak ganjil kerana tidak mungkin “Meganathan minum lembu” sedangkan hakikatnya “Meganathan minum susu”. 

Sementara itu, ayat 2 pula jika diubah kepada “susu lembu” juga menimbulkan kekacauan maksud ayat kerana tidak mungkin ‘Abang Meganathan memelihara susu”, sedangkan maksud yang tepat ialah “Abang Meganathan memelihara lembu”.

Dalam pembentukan frasa nama yang berkaitan dengan Hukum D-M, terdapat beberapa kekeliruan kerana kebiasaan penggunaan yang diterima pakai dalam pertuturan harian sebagai frasa yang betul. Hal ini berpunca daripada pemahaman masyarakat terhadap frasa berkenaan, sedangkan hakikatnya dari segi hukum tatabahasa perkara ini menyalahi hukum pembentukan frasa nama.

Antara frasa nama yang kerap menimbulkan kekeliruan adalah seperti yang berikut:

1.
lain-lain hal (salah)
hal-hal lain (betul)

2.
lain-lain perkara (salah)
perkara-perkara lain (betul)

3.
lain-lain masalah (salah)
masalah-masalah lain (betul)

4.
lain-lain kata (salah)
kata-kata lain (betul)

5.
warung goreng pisang (salah)
warung pisang goreng (betul)

6.
Salleh Kedai Runcit (salah)
Kedai Runcit Salleh (betul)

7.
tomato sos (salah)
sos tomato (betul)

8.
pencuci serbuk (salah)
serbuk pencuci (betul)

9.
Wong Klinik Gigi (salah)
Klinik Gigi Wong (betul)

10.
petroleum gas (salah)
gas petroleum (betul)

Semua bentuk di atas bertentangan dengan pembentukan hukum D-M dari segi maksud frasa berkenaan kerana unsur utama (“Diterangkan”) terletak di belakang unsur yang “Menerangkan”. Hal ini dikatakan demikian kerana semua bentuk di atas merupakan terjemahan terus mengikut struktur bahasa Inggeris. Akhir kata, betulkan yang salah, biasakan yang betul, pastikan yang betul, kekalkan yang betul, dan amalkan yang betul.